Amsterdam-Noord is een wijk in Amsterdam. Het woord buurt wordt gebruikt voor een deel van een wijk, zoals verzamel buurten en sub buurten. Toch zal ook het woord wijk (zoals bijv. Molenwijk) worden gebruikt terwijl er in essentie buurt bedoeld wordt.
Onze artikelen worden regelmatig geactualiseerd. Dit artikel is 15 september 2023 voor het laatst gewijzigd en wellicht niet meer volledig actueel.
We zijn gestart om verschillende delen van Amsterdam-Noord te beschrijven. Wilt u meer lezen over de verschillende buurten, lees dan onder deze beschrijvingen verder.
Nieuwendam
Bewoners zien omgevingsverbanden waardoor een buurt als een bij elkaar horend geheel wordt ervaren. Er kunnen verschillende ervaring-verbanden zijn waardoor bewoners hun eigen definities en benamingen aan een buurt geven. Zo kan het voorkomen dat sommige bewoners grenzen van een buurt anders ervaren dan andere bewoners, overlappingen zijn hierdoor eerder regel dan exacte grenzen.
Ook kan het gebeuren dat een wijk als buurt wordt aangezien en dat Amsterdam Noord als gehele buurt op de 18de plaats is neergezet in een lijstje van “de 40 coolste buurten ter wereld”. In dit geval door het blad ‘TimeOut’ en daar de activiteiten aan de IJ-kant vanaf Eye tot de NDSM werf mee lijkt aan te duiden.
Een aantal buurten in Noord zijn de zogenaamde Tuindorpen.
Een tuindorp verwijst naar buurt met een typisch dorps karakter. Tuindorpen zijn gebouwd vanaf de twintiger jaren van de twintigste eeuw met als doel een tegenwicht te bieden aan de verpaupering van de stad.
Buurten in Noord die als tuindorp zijn opgezet:
Tuindorp Nieuwendam
Tuindorp Buiksloot
Tuindorp Buiksloterham
Tuindorp Oostzaan (zie onze geschiedenisserie over Tuindorp Oostzaan)
Disteldorp en Vogeldorp, een tweeling tuindorpen
Sinds maart 2014 is Amsterdam-Noord Rijksbeschermd stadsgezicht. Tuindorpen Van der Pekbuurt, Vogelbuurt, Bloemenbuurt en Gentiaanbuurt, Vogeldorp en Disteldorp, Tuindorp Nieuwendam, Tuindorp Buiksloot (’t Blauwe Zand) en Tuindorp Oostzaan zijn hier onderdeel van samen met de Waterlandse Zeedijk van de Schellingwouderdijk tot en met de Oostzanerdijk en de Volewijck / Sixhaven en het Noorderpark en Vliegenbos.
Het kan trouwens heel goed dat er binnen een aantal jaar er een nieuwe wijk ontstaat. Haven-Stad bestaat uit een deel van Amsterdam-West, de havens, de Noorder IJplas bij Zaandam en een aantal westelijke buurten in Noord. Voorlopig geven wij hier nog geen aandacht aan.
Een grens van een buurt kan ontstaan door:
– Een functioneel kenmerk; een deel van een stad waar buiten woningen ook andere functies aanwezig zijn zoals winkels, scholen, speelplaatsen, enz. De bewoners ervaren deze functies als hun buurt.
– Bouw- en/of architectonische kenmerken zoals een coherent stratenplan of bepaalde bouwstijl.
– De thema naamgeving van straten, zoals in Noord de vogelbuurt, bloemenbuurt, etc.
– Straten die binnen een geografische barrières of natuurlijke grens gebouwd zijn, in Amsterdam-noord zijn het Noordhollandsch kanaal en Zijkanaal I van het Noordzeekanaal hier voorbeelden van.
– Bewoners voelen zich sterk verbonden door sociale regels of omstandigheden.
– Bewoners die in actie komen voor het belang van hun woonomgeving, zij bouwen samen meer invloed op onder een gezamenlijke noemer.
Tuindorp Oostzaan
Molenwijk
Kadoelen
Tuttifruttidorp (Terrasdorp, officieel Tuindorp Oostzaan Oost)
Hogeland, is ten zuidoosten tegen Tuttifruttidorp aangebouwd
Oostzanerwerf
De Bongerd (straatnamen van in Nederland geteelde fruitboom-soorten)
De Buiksloterham – Gebied ten zuiden van de Buiksloterdijk (Westeinde)
De Bloemenbuurt wordt wel aangeduid als Volewijck (vogelenwijk), maar die benaming is onjuist. Bloemen zijn geen vogels. De Van der Pekbuurt tot en met Floradorp zou je moeten benoemen als Bloemenbuurt. Je zou de Bloemenbuurt kunnen aanduiden met Noord en Zuid, die worden gescheiden door het Mosveld.
De Bloemenbuurt Noord
Floradorp (Tuindorp Buiksloterham) (Floradorp staat ook bekend als “de Rimboe”)
Zomers Buiten (tussen Sneeuwbalstraat en Azaleastraat, ook wel, maar minder vaak Nigellebuurt en Heliotroopbuurt genoemd).
Gentiaanbuurt (tussen Mosveld en Hagedoornweg)
Bloemenbuurt Zuid
Van der Pekbuurt (heeft straatnamen van wilde bloemen).
Disteldorp
Banne Buiksloot
Banne 1 en Banne Zuid zijn twee namen voor hetzelfde gebied.
Dat geldt ook voor Banne 2 en Banne Noord.
Banne 1 en 2 zijn de populaire namen.
De twee Bannes worden gescheiden door de IJdoornlaan.
Dan is er ook nog Banne Zuidoost, aangelegd op een voormalig deel van sportpark Buiksloterbanne, waar sinds de fusie in 2013 dvc Buiksloot speelt.
Dvc betekent DWV-Volewijckers-Combinatie.
Het sportpark (van de Volewijckers) heet Buiksloterbanne en de wijk heet Banne Buiksloot.
Tussen de twee wereldoorlogen heeft de Buiksloterham twee dorpen gekend: Nooddorp Obelt werd gebouwd vanwege de woningnood. Woonschool Asterdorp ving bewoners op die moesten leren wonen. Beide dorpen bestaan niet meer.
Volewijck
Vogeldorp is gelegen in de Vogelbuurt
De Volewijckers hebben weliswaar op het Mosveld gespeeld, maar de voetbalvereniging is in 1920 opgericht in een bouwkeet op het Koekoeksplein. In 1926 is de Volewijckers gaan voetballen op de gemeentelijke voetbalvelden aan het Mosveld, tot 1964. Daarna voetbalde de Volewijckers op sportpark Buiksloterbanne
IJplein (buurt)
De buurt IJplein loopt van het IJplein naar de Johan van Hasseltweg.
Het is half woongebied en half industrieterrein.
De straten hebben namen van gereedschap en werkplaatsen.
De bebouwde Buiksloterdijk liep van Zijkanaal I naar het eind van de Meeuwenlaan. In 1935 is het laatste stuk Buiksloterdijk (het oostelijkste Oosteinde) Leeuwarderweg genoemd.
In 1965 zijn veel huizen van de Buiksloterdijk (het Westeinde) afgebroken tot aan de huidige, verlengde Kamperfoelieweg. Er is op dat gedeelte een nieuwbouwwijk voor in de plaats gekomen genaamd Buiksloterbreek.
Buiksloterdijk
Westeinde (ten westen van de draaibrug over het Noordhollands Kanaal)
Buiksloterbreek, kleine nieuwbouwwijk vanaf Zijkanaal I
Oosteinde (ten oosten van de draaibrug over het NH-kanaal)
Nieuwendammerdijk
Schellingwouderdijk
Durgerdammerdijk
Tuindorp Buiksloot heeft een meer populaire naam, namelijk Blauwe Zand. De buurt ligt aan weerszijden van de Waddenweg.
De Nieuwendammerham
Gebied ten zuiden van de westelijke Nieuwendammerdijk
Buikslotermeer
Tuindorp Nieuwendam
Waterlandpleinbuurt
Nieuwendam-Noord
Nieuw Nieuwendam
Nieuwendam Noordwest
Markengouw
Werengouw
Jeugdland
Elzenhagen
CBS
Het CBS heeft Amsterdam-Noord als één wijk binnen de gemeente Amsterdam aangeduidt.
Binnen Amsterdam-Noord duidt het CBS diverse officiële buurten aan:
(opgave volgens het CBS)
Volewijck
IJplein en Vogelbuurt
Tuindorp Nieuwendam
Tuindorp Buiksloot
Nieuwendammerdijk en Buiksloterdijk
Tuindorp Oostzaan
Oostzanerwerf
Kadoelen
Nieuwendam-Noord
Buikslotermeer
Banne Buiksloot
Buiksloterham
Nieuwendammerham
Waterland
Gemeente Amsterdam
De gemeente Amsterdam heeft zijn eigen aanduiding van de buurten binnen de wijk Amsterdam-Noord samengesteld.
(opgave volgens de gemeente Amsterdam)
Buiksloterham
Overhoeks (nieuwbouwwijk, in aanbouw)
Volewijck
Tuindorp Buiksloterham
Floradorp, gebouwd als deel van Tuindorp Buiksloterham
de Bloemenbuurt, gebouwd als deel van Tuindorp Buiksloterham
Disteldorp
Van der Pekbuurt
Nieuwendammerham
IJplein en Vogelbuurt
• Vogeldorp
Nieuwendammerdijk en Buiksloterdijk
Tuindorp Nieuwendam
Tuindorp Buiksloot
Tuindorp Oostzaan
• De Bongerd (nieuwbouwwijk, in aanbouw)
Oostzanerwerf
Molenwijk
Kadoelen
Banne Buiksloot
Waterlandpleinbuurt
Buikslotermeer
• Elzenhagen Noord en Zuid (nieuwbouwwijk, in aanbouw)
Landelijk Noord (Volgens SI: ‘Waterland’, behoort tot regio Waterland) met de dorpen:
• Zunderdorp
• Ransdorp
• Holysloot
• Durgerdam
• Schellingwoude
Postcodes Amsterdam-Noord
Ook via de postcode kan een buurt worden gedefinieerd. Een postcode is een code die is toegekend aan een bepaald gebied. Het is gebruikelijk bij het vaststellen van postcodes de grens van de natuurlijke vormen in de topografie te volgen. Eigenlijk net zoals een buurt volgt de grens een weg of water waardoor ze min of meer met een buurt gelijk lopen. Uiteindelijk zijn postcodegebieden verzamelingen van adressen met dezelfde postcode.
1021 Vogelbuurt en Vogeldorp
1022 Nieuwendam
1023 Tuindorp Nieuwendam en Schellingwoude
1024 Nieuwendam-Noord en Waterlandpleinbuurt
1025 Tuindorp Buiksloot en Buikslotermeer
1026 Durgerdam
1027 Zunderdorp
1028 Holysloot en Ransdorp
1031 Van der Pekbuurt en Overhoeks
1032 Bloemenbuurt, Floradorp en Buiksloterham
1033 Tuindorp Oostzaan
1034 Buiksloot en Banne Buiksloot
1035 Molenwijk, Kadoelen en Oostzanerwerf
1036 Tuindorp Oostzaan
1037 Oostzanerwerf
Een volledige postcode behelst ongeveer 20 adressen.
Ook door nieuwe ontwikkelingen kunnen buurtnamen ontstaan.
• Centrum Amsterdam Noord CAN
Deze buurt omvat het Buikslotermeerplein, Loenermark, Elzenhagen Noord en Zuid en het stationsgebied. Aanleiding van dit gebied is de bouw van Station Noord, eind / beginhalte van de Noord / Zuidlijn.
Recent gebruikte nieuwe buurtnamen.
• Loenermark (deze buurt dankt zijn naam aan de straatnaam Loenermark. Loenermark wordt voor zowel voor de hoofdstraat als de zijstraten gebruikt.)
• Marjoleinbuurt. Begrenst door de Marjoleinstraat en de Buiksloterdijk. Ligt ten oosten van de doorgetrokken Kamperfoelieweg. Voor dat er bebouwing plaats vond heette het Marjoleinterrein en stond bekend als het Petalo terrein.
Nu het gebied is doorontwikkeld (=bebouwd) heet het Marjoleinbuurt.
In de stukken over stedelijke ontwikkeling zoals van de Banne en nu de Klaprozenbuurt wordt het als zodanig vermeld.
De gemeente gebruikt ook andere benamingen om gebieden aan te geven. Zo wordt er gebruik gemaakt van termen zoals:
Hamerkwartier, NDSM gebied, metaalbewerkersgebied en noorderkwartier.
Ziet u een buurt niet terug in bovenstaande opsommingen en u denk dat die buurt hier wel thuishoort?
U heeft aanvullingen of enige aanpassingen?
Mail dan de redactie via onze contactlink.
