Er was eens een tijd waarin de min of meer aaneengesloten dijkbewoning van Nieuwendam en Schellingwoude ophield bij de Liergouw, een straat die begon bij de Schellingwouderdijk. Via een bruggetje kwam je langs een rijtje huizen (waar mijn Engelse leraar woonde) en daarna verdween de Liergouw in het weidse landschap van Waterland en kon je in de verte Ransdorp zien liggen.
Er kwamen nieuwe tijden. De Schellingwouderbrug werd aangelegd, die Amsterdam Noord en –Oost met elkaar verbond en die de eerste vaste oeververbinding over het IJ was. Later volgde de snelweg die de grens werd tussen de bebouwde kom en de nog ongerepte weilanden die zich tot aan de noordelijke horizon uitstrekten. Over de oude zeedijk kon je nog onder de brug en snelweg naar Durgerdam rijden, maar de Liergouw naar Ransdorp kon je voortaan alleen via een ingewikkelde kronkelweg vinden. De sloten aan weerskanten waren er nog steeds en eenmaal weg van de snelweg had je rechts zicht op Durgerdam, voor je op de stompe toren van Ransdorp en links kon je nog net de toren van Zunderdorp herkennen.
Het verloop van de straat was vermoedelijk nog net zo als in de 17e eeuw toen de Liergouw voor het eerst genoemd werd. Tussen 1812 en 1816 behoorde de straat tot de gemeente Nieuwendam en van 1816 tot 1920 tot de gemeente Ransdorp.
Halverwege de Liergouw is er brug 379 over de Zwanekesloot, de vroegere verbinding met het al lang geleden droog gemalen meertje Durgerdammer Die. Even noordelijker bij Ransdorp is brug 380 die volgens hetzelfde ontwerp als brug 379 gebouwd is. Jammer dat ze geen namen gekregen hebben. De Liergouw werd in 1930 voor eerst geasfalteerd.
De Durgerdammer Die werd aan het begin van de 19e eeuw onderdeel van een groots plan van de waterbouwkundige Goudriaan die een kanaal tussen Durgerdam en Marken wilde aanleggen als vervanging van het Noordhollands Kanaal dat in 1824 gereed kwam en waarvan de resultaten tegen vielen. De haven van Amsterdam had al geruime tijd problemen door het dichtslibben van het oostelijk deel van het IJ. Schepen lagen er letterlijk voor Pampus. Goudriaan wilde het IJ afdammen door een dam aan te leggen tussen Durgerdam en Diemen. De schepen zouden dan door een nieuw te graven kanaal naar Marken kunnen varen. Amsterdam zag niets in het plan en koning Willem l wilde de stad niet tegen het hoofd stoten. Het kanaal moest 150 meter breed worden en in 1826 begon het graafwerk. Al spoedig waren er financiële tegenvallers en de ondiepten bij Marken deden de rest. Er werd besloten het werk te staken. In 1829 overleed Goudriaan. Het kanaal werd gedempt.
De Durgerdammer Die was kortstondig onderdeel van een groots en gewaagd plan. Het meertje verdween al spoedig van de kaart en de plaats waar het lag is nog slechts met moeite in het landschap te herkennen.
© 2020 Ruud Borman. Op deze publicatie berust auteursrecht. Zie Colofon.
Beelden: Stadsarchief Amsterdam.
Overzicht alle afleveringen Amsterdam-Noord van Y tot stadsdeel.
Ruud maakt de series geheel op eigen titel.
Reageren? U kunt contact met de redactie opnemen via de link onderaan de website. Wij sturen dan uw mail aan Ruud Borman door.
Op de hoogte blijven van toekomstige artikelen in deze serie?
Schrijf u dan in op de nieuwsbrief
