Ik sta op de Kraaienpleinbrug. Als ik me omdraai naar ‘de stad’, kijk ik naar het punt waar Noord is begonnen, het Galgenveld. Die terugblik roept een levendige herinnering op aan de brug. Daar werd ook gehangen, alleen een paar eeuwen later. Toen aan het eind van de vijftiger jaren enorme zandschepen het Noord-Hollands Kanaal opvoeren om de stadsuitbreiding van Noord haar solide fundament te brengen, hadden wij – jongens van een jaar of vijftien – er een attractie bij. Het groene waterland ten noorden van de Waddendijk werd overstroomd met een dikke laag zand, want de woningnood schreeuwde om leniging.
De diepliggende zandschuiten, voorgetrokken door één krachtige sleepboot en achteraan gestuurd door een kleinere, voeren vanaf het IJ het kanaal op. Wij stonden aan de kant bij het park vol verwachting uit te kijken. ‘Daar komt er weer één!’. Iedereen dook het water in en op ons gemak ploegden we ons naar het midden van het kanaal en watertrapten daar rustig tot het logge gevaarte dichtbij was. De golven klotsten over het gangboord, zo diep lag het. Ieder greep een bolder en we klommen aan boord. Al die toeren werden maar voor één ding uitgehaald.
Bij het nieuwe Noord werd het zand vermengd met water eruit gezogen en via dikke buizen op het land gespoten. Wij wachtten op het langzaam omhoog komen van de schuit. Als die dan – eindelijk – leeg was, werd de terugtocht aanvaard. Staande op de voorste punt van de bak, hoog boven het water, keken we naar de mensen op de wal, triomfantelijk als overwinnaars. Alsof we het zand er persoonlijk hadden uitgeschept.
Sneller dan op de heenweg voeren we op de Kraaienpleinbrug aan. We zagen mensen op de brug stilstaan om te kijken naar wat die snotapen daar op die boot uitvoerden. Hoe kwamen ze erop? En hoe kwamen ze er weer af? Nog een paar meter en de schaduw van de brug viel over de boot en over ons. In het halfdonker onder de brug keken we naar boven. We zochten snel een plek uit, jij daar, jij daar en ik daar. Met beide handen grepen we een ijzeren balk, tilden onze voeten op en lieten de hele combinatie van zandschuit en sleepboot onder ons door varen. Als de boot dan aan de andere kant onder de brug vandaan kwam, stond er niemand meer aan dek. Maar onder de brug hingen zes, zeven, acht lichamen, geen mensen, nee, lichamen, want dát was het enige waaraan je dacht.
De wedstrijd was begonnen. Wie kon het langst blijven hangen? De spieren in je armen werden uitgerekt. Minuten werden uren, uren werden eeuwen. We hingen daar van de zeventiende tot de twintigste eeuw. De grootste tegenstander was niet je vriendje, maar je lijf, je gewicht, de tijd. Onder je in de diepte glinsterde het zwarte water. De kracht van concurrentie was lange tijd sterker dan die van de spannende angst voor de val in de diepte. Tenslotte hoorde je een plons. En nog een en nog een.
Plaatje
Ik weet niet meer of ik ooit winnaar ben geweest. Als ik terugkijk naar dat spel, dat ernstige spel van overmoed en uithoudingsvermogen, zie ik zes, zeven, acht lichamen onder de Kraaienpleinbrug hangen. Daarachter varen schepen op het IJ en aan de horizon rijen de huizen van Amsterdam zich aaneen tot een decor. Net als toen. Op dat plaatje van het Galgenveld.
© 2025 Dick de Scally. Op deze publicatie berust auteursrecht.
Overzicht alle afleveringen “Het park en wij“.
Dick maakt deze serie geheel op eigen titel.
Reageren op Hangen? Voor nu kunt u contact met de redactie opnemen via de link onderaan de website.
Wij sturen dan uw mail door naar Dick.
Op de hoogte blijven van toekomstige artikelen in deze serie?
Schrijf u dan in op de nieuwsbrief
Gerelateerd:
Amsterdam Noord Hangen
