In 1910 treffen we de eerste berichten over de ontwikkeling van Noord. Het plan tot uitbreiding van de bebouwde kom benoorden het IJ is in voorbereiding. In dat plan is ook een groot park opgenomen.
Enkele citaten uit De Courant van 14 november 1910:
‘Het komt neer op het volgende: langs den half kringvormigen IJ-oever van het schiereiland wordt een breede strook grond voor industrieterreinen bestemd, binnen dien ring komt een woning-bebouwing, in welker midden weer een groot park geprojecteerd is.
(…)
Het wordt doorsneden door het Noord-Hollandsch Kanaal en beslaat aan den rechteroever een terreinhoek, ingesloten door het kanaal, den oostelijken kanaaldijk en de gemeente Buiksloot, terwijl het langs den linkeroever in een breede strook naar het noorden loopt. Tot den aanleg van het rechtsche gedeelte heeft de gemeenteraad reeds besloten en met de uitvoering van dit besluit is reeds een begin gemaakt.
(…)
Het plan is, de beide oevers van het Noord-Hollandsch kanaal met een brug te verbinden, zoodat men zich van het eene gedeelte naar het andere gedeelte van het park kan begeven. In ’t geheel zal het park of ’t bosch, zoo men liever wil, ongeveer eenzelfde oppervlakte beslaan als het Vondelpark. Zooals wij reeds zeiden, is de bedoeling, het park door een woningbebouwing te omgeven en die woningbebouwing weer door industrieterreinen.’ Einde citaat.
Drooglegging
Uit De parken van Amsterdam van Ernest Kurpershoek en Merel Ligtelijn uit 2001: ‘De waterplassen Buiksloterham en Nieuwendammerham werden drooggelegd voor de komst van industrie waar in ‘de stad’ geen plaats voor was. De werknemers moesten wonen en recreëren. Uitvloeisel van die industriële ontwikkeling was de komst van tuindorpen tussen 1910 en 1920. Aan de westkant de Van der Pekbuurt, de Bloemenbuurt en Floradorp; aan de oostkant de Vogelwijk en Vogeldorp. Volgens de auteurs dateert de aanleg van het Volewijckpark uit 1911. Maar: ‘Het gras wilde niet groeien, de vijvers bleken een broeinest voor malariamuskieten en kikkers en vissen kwamen door het gebruik van verdelgingsmiddelen dood bovendrijven.’
Over die malariamuskieten gesproken, De Tribune van op 6 augustus 1921 noemt de maatregelen van het gemeentebestuur om ze te bestrijden ‘duur, dom en averechts’. Citaat: ‘De malaria blijft over het IJ heerschen, schier in elk gezin van de 40.000 zielen van dat stadsgedeelte zijn lijders, het is er door de dichte muggenwolken ’s avonds een uur vroeger donker dan in de stad zelf, en het gemeentebestuur doet erger want het doet dingen die dom en duur zijn en geen of een averechtsche werking hebben. Als je de malariamug wilt verdelgen, dan gooi hun broedplaatsen, namelijk stilstaande modderslooten en rottende poeltjes -waarvan het in het muggenparadijs over hei IJ wemelt- dicht, want dat zijn de plaatsen waar zij zich millioenenwijze vermenigvuldigen.
(…)
De malaria-epidemie maakt bij den dag meer slachtoffers en het gemeentebestuur komt als een echte kwakzalver met middelen die een boel geld kosten, de kwaal doen verergeren en alleen afschuwelijk stinken.’
Muggenplaag
‘Enige weken geleden’, zo begint het Algemeen Handelsblad van 8 augustus 1921, ‘deelden wij een en ander mee omtrent de ontmuggingsplannen door de wethouder voor de openbare gezondheid voorbereid. Intussen werd speciaal aan de overkant van het IJ, waar de muggenplaag ontzettende afmetingen had aangenomen, met kracht opgetreden. De Juliana-vijver in het Volewijkpark, muggenbroedplaats bij uitnemendheid, werd in de allereerste plaats onderhanden genomen. Dankzij de ‘lysolbewerking’ heeft de gemeente miljarden larven onschadelijk gemaakt. Het bezwaar dat door de lysolbehandeling het water ongeschikt wordt als verblijf voor vissen, acht men in dit speciale geval een factor van ondergeschikt belang. In de Juliana-vijver werd toch geen vis van betekenis gevangen. Alleen een paar stekeltjes hebben ten gevolge van de muggenbestrijding het leven moeten laten.’
© 2024 Dick de Scally. Op deze publicatie berust auteursrecht.
Overzicht alle afleveringen “Het park en wij“.
Dick maakt deze serie geheel op eigen titel.
Reageren op Spelling van het NHK? Voor nu kunt u contact met de redactie opnemen via de link onderaan de website.
Wij sturen dan uw mail door naar Dick.
Op de hoogte blijven van toekomstige artikelen in deze serie?
Schrijf u dan in op de nieuwsbrief
Gerelateerd:
Amsterdam Noord Spelling van het NHK
