Ook bij een van onze buren op de Adelaarsweg zat een joodse onderduiker die daardoor de oorlog heeft overleefd, vertelde mijn vader meer dan eens. Iedereen was op de hoogte en iedereen hield zijn mond. Ik dacht vaak aan deze redding en direct erna aan Johan van Hulst, die op 22 maart 2018 is overleden. Van Hulst is 107 jaar geworden.
In de oorlog werd Van Hulst directeur van de Hervormde Kweekschool aan de Plantage Middenlaan in Amsterdam. Zijn grootste bekendheid heeft hij gekregen als redder van zo’n 600 joodse kinderen uit de Hollandse Schouwburg, schuin tegenover de kweekschool. In dat voormalige theater zaten joodse gezinnen vast voordat ze op transport gingen naar de vernietiging. Hun jonge kinderen werden aan de overkant ondergebracht, in een crèche die aan de kweekschool grensde.
Samen met de leidster van de crèche, Henriëtte Pimentel, en enkele docenten van de kweekschool zorgde Van Hulst ervoor dat kleine groepen kinderen over de schutting van de achtertuinen ‘verdwenen’ naar onderduikadressen, via een ingenieus systeem waardoor de Duitsers geen argwaan kregen.
Begin jaren zestig heb ik een aantal keren van Van Hulst les gehad, als hij inviel voor een afwezige docent. Zijn standaardvraag luidde steevast: ‘Jongelui, waarover willen jullie dat ik het ga hebben?’ En je kon het zo historisch niet bedenken of de erudiet vertelde erover, uit zijn hoofd: Nebukadnezar, het Dagboek van Willem de Clercq, de onderwijsmethode van Montessori. Over alles, behalve over de oorlog.
Van Hulst behoorde in die tijd tot het grote leger der zwijgzamen. Geen woord over de redding van joodse kinderen, geen enkele verwijzing naar de besmette Hollandse Schouwburg, waarop we in de klas uitzicht hadden en die in 1962 officieel Gedenkplaats werd. Nooit over het verzet. Wij vroegen er ook niet naar, want wij hebben het niet geweten. Pas veel later verbrak hij het zwijgen.
‘Jongelui, waarover willen jullie dat ik het ga hebben?’ Daarover, mijnheer Van Hulst. Daarover.
Dick de Scally
© 2025 Dick de Scally. Op deze publicatie berust auteursrecht.
Een column van Dick de Scally
Dick schrijft zijn columns geheel op eigen titel.
Overzicht van Dick zijn columns.
Gerelateerd: Johan van Hulst op wikipedia
