Het kanaal heeft verschillende namen opgeplakt gekregen, afhankelijk van de tijd en spellingswisselingen in de loop van de tijd: Groot Kanaal, Noord-Hollandsch Kanaal, Groot Amsterdamsch Kanaal. Nu staat de naam wel vast: Noord-Hollandskanaal. (Met dank aan Maarten Hell, 2019).
Willemsluis
Op 6 mei 1820 vond de eerstesteenlegging plaats voor de bouw van de Willemsluis, het begin van het Noordhollandsch Kanaal. Dat in de jaren 50 en 60 van de eeuw daarna het sluizencomplex voor de jeugd onderdeel zou worden van de ‘speeltuin’ die het Volewijckpark, de Sixhaven en de IJsbaan omvatte, kon Willem I niet bedenken. In een rap tempo is het kanaal gerealiseerd. Na vijf jaar baggeren en graven en door de arbeid van zo’n 10.000 man passeerde op 13 december 1842 het oorlogsschip Bellona de Willemsluis en 4 dagen later, getrokken door jaagpaarden, kwam het schip aan in Den Helder.
Het Noord-Hollandskanaal heeft grote economische gevolgen gehad voor Den Helder, dat in de 19de eeuw steeds meer overslaghaven werd en daardoor een geduchte concurrent voor Amsterdam. Dat schijn ook de reden geweest te zijn om een tweede vervoersmogelijkheid te graven bij Holland op zijn smalst. Met het Noordzeekanaal uit 1876 ‘heroverde’ Amsterdam zijn oude status als zeehaven. Havens vragen om schepen en schepen vragen om onderhoud. Daarom is het niet verwonderlijk dat Amsterdam behalve als overslaghaven ook een belangrijke stad werd voor scheepsbouw en aanverwante industrie.
Voor de jeugd uit de jaren 50 en 60 was het Noord-Hollandskanaal ook een ‘pleziervaart’. Het was één zijde van de speeltuindriehoek Adelaarsweg, Leeuwarderweg en Noord-Hollandskanaal. Die jeugd, wij dus, had geen idee van de perikelen van bouw- en economisch belang, geen idee ook van het gevaar dat er soms school in het waterrijk amusement dat het kanaal bood.
Kind verdronken
Uit de Telegraaf van 6 juli 1932:
“Gistermiddag om vijf uur is een jongetje van zes jaar bij het spelen in het water van het Noord-Hollandsch Kanaal, ter hoogte van het Kraaienplein geraakt. Omstanders en politie-agenten trachtten het met alle mogelijke middelen te redden. Er waren toevallig eenige leden van de A. R. B. ter plaatse, o. a. een der inspecteurs van het politiebureau Volewijkspark, de heer W. Stuurman. Herhaaldelijk doken zij en ten slotte had een hunner het ventje te pakken. Het lag onder een stalen kabel. Het duiken ter plaatse werd zeer bemoeilijkt door oude fietsen en oudroest, dat de bewoners uit den omtrek gemakshalve in het kanaal deponeeren. Misschien is dat wel de oorzaak geweest, dat dit geval zoo droevig afliep. De A. R. B.’ers pasten kunstmatige ademhaling toe en later werd dit voortgezet met behulp van den zuurstofkoffer in den ziekenwagen van de G.G.D. Het ventje had echter teveel water binnengekregen en toen het in het Binnengasthuis arriveerde was de dood reeds ingetreden.”
Volgende aflevering over de ontwikkeling van Noord.
© 2024 Dick de Scally. Op deze publicatie berust auteursrecht.
Overzicht alle afleveringen “Het park en wij“.
Dick maakt deze serie geheel op eigen titel.
Reageren op Spelling van het NHK? Voor nu kunt u contact met de redactie opnemen via de link onderaan de website.
Wij sturen dan uw mail door naar Dick.
Op de hoogte blijven van toekomstige artikelen in deze serie?
Schrijf u dan in op de nieuwsbrief
Gerelateerd:
Amsterdam Noord Spelling van het NHK
