Van de heer Gerard van Putten van het Historisch Archief Tuindorp Oostzaan ontving ik enige luchtfoto’s waarop Terrasdorp en omgeving staan afgebeeld. Het eerste dat me opviel was dat Terrasdorp, maar ook het oudere deel van Tuindorp Oostzaan ogenschijnlijk ergens willekeurig midden in het uiterste westen van Amsterdam Noord werden gebouwd. Er was destijds nauwelijks contact met de rest van Noord, behalve voor school en werk. Zelfs voor het dichtbij gelegen Buiksloot moest men Zijkanaal I oversteken. Achter de oude zeedijk hadden Landsmeer en Oostzaan hun eigen geschiedenis.
In het westen lag de Noord-polder die in de verte reikte tot aan Zaandam; in het zuiden was het Noordzeekanaal en in het oosten en noorden lag Zijkanaal I. Bijna overal was water rondom Tuindorp Oostzaan en daarom leek het ook wel op een ver van de stad gelegen eiland. Eigenlijk was het dat ook wel een beetje want de bewoners voelden zich vooral Tuindorpers met hun eigen winkelcentra, scholen en andere collectieve voorzieningen.
Terrasdorp werd dertig jaar later aan Tuindorp Oostzaan toegevoegd. Tussen het oude en nieuwe dorp lag de poldergrens, maar er was ook een duidelijk verschil in woningbouw. Er waren vele contacten over en weer, maar het gevoel van Tuindorper te zijn ontstond vooral na de overstromingsramp van 1960.
Terrasdorp had al snel een bijnaam vanwege de fruitnamen voor de straten: Tuttifruttidorp. Aan de zuidkant van deze wijk strekte zich tot aan het sportveld van de NDSM een weiland uit, waaraan ik veel herinneringen heb. ’s Zomers graasden er altijd koeien, die soms door het hekwerk ontsnapten en dan bij ons in de buurt door de straten en tuinen liepen. ’s Zomers werd het gras gemaaid en vaak hielpen mijn vriendjes en ik daaraan mee. Als het gras op een wagen geladen was reden we mee naar een boerderij aan het Noord-Hollands Kanaal, waar we een glas vers van de koe gemolken melk kregen. Dat waren nog eens tijden.
Het weiland was een paradijsje voor ons in zomer en winter. ’s Zomers was het leuk om tussen de koeien door te lopen, lekker in het warme gras te zitten en in het aangrenzende opgespoten moerasgebied hutten te bouwen en de gevaarlijke plekken in het moerasgebed op te zoeken. Er was ook een plek waar ik oude glazen flesjes, fragmenten van oude tegels aardewerk vond; mijn eerste archeologische ontdekkingen. Later kwam ik te weten dat op deze plek heel lang prut uit de Amsterdamse grachten was gestort.
’s Winters was het weiland ijskoud bevroren. De kleine sloten, die in de lente en de zomer wemelden van het leven, waren plekken geworden waar je ging schaatsen.
Ten noorden van de Landsmeerder- en Oostzanerdijk strekte zich toen het landschap nog tot aan de horizon uit, maar het weiland dat vanuit ons Terrasdorp reikte tot aan de hijskranen van de NDSM was voor mij en veel van mijn leeftijdgenoten een hele bijzondere plek.
© 2019 Ruud Borman. Op deze publicatie berust auteursrecht. Zie Colofon.
Overzicht alle afleveringen Tuindorp Oostzaan, een bijzondere geschiedenis.
Ruud maakt deze serie geheel op eigen titel.
Reageren? Wij gaan nog een contactformulier aanmaken waar u Ruud kunt bereiken. Voor nu kunt u contact met de redactie opnemen via de link onderaan de website. Wij sturen dan uw mail door.
Op de hoogte blijven van toekomstige artikelen in deze serie?
Schrijf u dan in op de nieuwsbrief
