Voetbalclubs Noord-West tot 1945, deel 7
‘Voetbal benoorden het IJ’ is een serie van Albert van der Vliet †.
De bewoners van het nieuwe Floradorp beginnen al in 1930 met een voetbalclub: IJ-boys. Een jaar later wordt Flora opgericht. In het begin van de jaren dertig spelen beide clubs op het ‘Koeienland’, een braakliggend gebied dat door de gemeente is gepromoveerd tot sportterrein. Op het Koeienland speelt ook NOS, dat oorspronkelijk uit de Jordaan komt.
Tuindorp Buiksloterham (Floradorp) werd gefaseerd opgeleverd vanaf 1928. Het werd bewoond door kinderrijke gezinnen afkomstig uit krotwoningen in de binnenstad. De kinderen troffen achter de Kamperfoelieweg een braakliggend terrein aan dat zij het ‘Koeienland’ noemden. Kick Pruijs, geboren in 1916 en Floradorper vanaf de oplevering, noemt het terrein ‘een enorme speelweide’. De kinderen leefden zich uit op het Koeienland.
De speelweide werd begrensd werd door de Ribesstraat, Klaprozenweg en Klaprozenkade. Op een kaart van de Dienst der Publieke Werken uit 1933 heet het gebied tijdelijk sportterrein. Er werd vooral gevoetbald op het Koeienland met als gevolg dat er voetbalclubs werden opgericht. De eerste club was IJ-boys, dat zich in juni 1930 aanmeldde bij de AVVB, de Amsterdamse Volks-Voetbalbond. De AVB stelde eisen aan verenigingen waaraan jonge volksclubs niet konden voldoen. Dan ging het om voetbalvelden, kleedlokalen en tenues.
jubileumuitgave van IJ-boys
Een jubileumuitgave van IJ-boys beschrijft hoe er werd gevoetbald. In het begin deden bezemstelen dienst als doelen. Later werden deze vervangen door doelpalen, maar er was nog geen afrastering. Het fel meelevende publiek omzoomde het veld, dat daardoor grillige vormen aannam. De toegang was gratis en dat maakte van het Koeienland een concurrent voor sportpark Mosveld, dat vanaf 1926 door de Volewijckers werd bespeeld.
Ook Flora (de Floraboys zijn van 1953) en NOS gingen op het Koeienland spelen. Flora heette eerst Het Noorden. Met de nieuwe naam Flora meldde de voetbalclub zich in augustus 1931 aan bij de AVVB. Flora speelde tot 1935 op het Koeienland. NOS (dat waarschijnlijk betekende ‘Neutraliteit Ons Streven’) heette voor augustus 1931 EMS, vermoedelijk ‘Eendracht Maakt Sterk’. EMS had begin jaren twintig contactpersonen in de Noord-Jordaan. Het jubileumboek Floradorp in Vogelvlucht uit 1978 noemt NOS de voetbalvereniging van de Latherusbuurt.
Met de komst van Flora had IJ-boys een tegenstander om tegen te voetballen. Pruijs herinnert zich vooral de krachtmeting tussen IJ-boys en CNF op het Koeienland. Hier vergist Pruijs zich, want CNF moet Flora zijn. CNF, de Combinatie NOS-Flora, kwam pas tot stand in 1938. IJ-boys speelde toen al drie jaar op het complex langs de Leeuwarderweg.
Het hele Floradorp was aanwezig
De wedstrijd van IJ-boys tegen Flora zal gespeeld zijn in de eerste helft van 1932. Pruijs: ‘Het hele Floradorp was aanwezig. De krijtlijnen werden overschreden zodat het veld steeds kleiner werd en het spel om de haverklap moest worden stilgelegd om de mensen weer achter de lijnen te krijgen.’ Flora won de heroïsche strijd.
IJ-boys verhuisde in 1932 naar een voetbalveld aan de Kanaaldijk 128, voorbij de krijtmolen. In 1935 kon IJ-boys een terrein huren van boer Langeveld aan de Leeuwarderweg, achter de drie velden van DWV. Het veld achter de krijtmolen werd vervolgens gebruikt door NOS. Vanaf het seizoen 1935-1936 speelde ook Flora op het complex langs de Leeuwarderweg in de Buikslotermeerpolder. In 1937 promoveerde Flora van de AVVB naar de AVB.
Fusie
In 1938 fuseerden NOS en Flora tot de Combinatie NOS-Flora: CNF. Op 30 juni werd 1949 CNF opgeheven. (FNC, dezelfde letters, andere volgorde, was vanaf 1 juli 1990 een combinatie van Flora Boys en NDSM.)
Alle afleveringen “Voetbal benoorden het IJ“
Bronnen:
• Kick Pruijs (1916 – 2006) beschreef in de jaren zeventig zijn jeugdherinneringen in de buurtkrant van Floradorp. De buurtkranten zijn niet bewaard gebleven. Vier verhalen werden gepubliceerd in Magazine Boven ’t IJ, tijdschrift over Amsterdam-Noord en Waterland. Het tijdschrift verscheen vier keer per jaar, van 1 september 1985 tot 9 december 1987 en werd uitgegeven door De Drie Geveltjes. Drie verhalen van Pruijs zijn opgenomen in Amsterdam aan de overkant van het IJ, deel II.
• C. J. Pruijs. Het koeienland, de uitlaatklep van Floradorp. In: Amsterdam aan de overkant van het IJ, deel II. De haven, landelijk en oud Noord, de tuindorpen, Nieuwendam en Oostzaan. Van mensen en bedrijven die voorbij gingen, gebleven en gekomen zijn. Samenstelling: Elly Keeffe-Dijkstra, B.P. Fiolet, uitgegeven door De Drie Geveltjes, Amsterdam, 1997.
• Vijftig jaar a.f.c. IJ-boys, 1930-1980. Samenstelling: C.P. Ellenbroek, Bob Knies en Joop van Daalen.
Michel van Gent. Databank Sport; sportbonden, sportclubs en sportperiodieken in Nederland tot 1940. http://resources.huygens.knaw.nl.
• Adresboekjes AVB (Amsterdamse Voetbalbond), 1920-1940. Archief KNVB.
• www.voetbalmaten.nl. ‘Voetbalmaten’ gaf een landelijk overzicht van voetbalverenigingen, waarin opgenomen de datums van oprichting en opheffing. Deze website is helaas opgeheven.
• Mooi rood is niet lelijk; Floradorp in Vogelvlucht. Een speciale uitgave van de Olifant ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van Floradorp, 1 september 1978. (Archief Historisch Centrum Amsterdam-Noord – HCAN)
© Albert van der Vliet †. Op deze publicatie berust auteursrecht.
Ten slotte: Op de hoogte blijven van toekomstige artikelen van deze website?
Schrijf u dan in op de nieuwsbrief
