Voetbal benoorden het IJ
De Volewijckers tot 1945, deel 2 van 6
Een project van Historisch Centrum Amsterdam-Noord (HCAN).
Gonnie Tuinhout: documentatie
Albert van der Vliet†: onderzoek en tekst
Henk Wilkens: onderzoek en beeld
Het Noord-Hollands Kanaal heeft Amsterdam-Noord altijd in tweeën verdeeld. In 1925 kreeg het kanaal een brug, de Kraaienpleinbrug, die het oostelijke en westelijke deel verbindt. In 1926 verhuisde de Volewijckers van de Hamerkade naar het Mosveld.
In 1945 bestond de Volewijckers 25 jaar. In het jubileumboek haalt voorzitter Douwe Wagenaar (1909-1983) jeugdherinneringen op. Zijn ouders kwamen uit Friesland en de vijf kinderen waren geboren in Amsterdam. In de stad had Douwe kennisgemaakt met het voetbalspel, dat nog niet zo edel was.
‘Op een zondagmorgen van het jaar 1920 (…) zag ik uit een café een stel mannen komen, allervreemdst uitgedost. Bijna naakt, alleen een gekleurd truitje aan, met een kort broekje, fantasiesokken, en… van die rare schoenen. Zij droegen palen en latten met zich. Het maakte zoveel indruk op me, het had zozeer mijn aandacht, dat ik ze op de voet achtervolgde. Hun doel was het Van Rappartzand. Daar werden de palen in de grond gewerkt, een lat erover heen, en wat later bleek, het doel was gereed. Een lederen zak, zoals ik het eertijds noemde, kwam ook ter plaatse, en het spel kon beginnen.
‘Hier zag ik voor het eerst een partij voetbal. Doelen zonder netten, krijtlijnen waren niet aanwezig, hoekvlaggen evenmin. Voor mijn toenmalige begrippen vond ik er veel publiek, zeer opdringerig door gebrek aan afrastering, en erg bemoeizuchtig. Het spel was hard en wild. Zeer veel indruk maakte op mij de doelverdediger, dat was een geweldenaar. Als ik me goed herinner was het de doelman van de volksclub Romein. De eerste kennismaking maakte diepe indruk op me, ik was voor het spel gewonnen.’
Voetbalclub De Romein heeft bestaan van 1919 tot 1923. Vóór 1919 heette de club Het Westen. Het Van Rappartzand, bij het Van Beuningenplein, doet als ‘voetbalveld’ denken aan het Koeienland, achter de Kamperfoelieweg, waar vanaf 1928 de jongens en mannen van Floradorp zich uitleefden in het voetbalspel. (Zie “Het koeienland en de IJ-Boys” van deze serie.)
In 1921 verhuisde het gezin Wagenaar van de Noord-Jordaan naar een bovenhuis in Noord, Lupineplein 26. Douwe ging naar de Van der Pekschool in de Bremstraat (zie Bronnen). Op het schoolplein voetbalde hij met zijn klasgenoten. Eén meester was ingevoerd in de materie en hij gaf de jongens voetballes. De Volewijckers speelde nog in het andere deel van Noord, aan de Hamerkade en verhuisde in 1926 naar het Mosveld. Wagenaar: ‘Wij hadden in ons deel Z.T.C., waarvan naar ik meen Joop Geurts o.a. lid was.’
ZTC heeft bestaan van 1919 tot 1925. De club uit Noord pendelde heen en weer tussen AVVB en AVB. In het seizoen 1922-1923 speelde ZTC op een voetbalterrein met kleedlokaal aan de Asterweg. Contactpersoon voor ZTC was de heer N. Groen, Grasweg 33. In het seizoen 1923-1924 mocht ZTC niet meer meedoen in de AVB omdat de bond het terrein had afgekeurd. In januari 1926 werd de club geroyeerd door de AVVB en vervolgens ook door de AVB.
Douwe Wagenaar was kapitein op de grote vaart. Van 1929 tot 1934 verbleef hij in Nederlands Indië. Terug in Nederland werd hem gevraagd een bestuursvergadering van de Volewijckers bij te wonen. In 1935 werd hij voorzitter. In 1976 beleefde Noord een opmerkelijke transfer: Douwe Wagenaar werd hoofdredacteur van het clubblad van DWV.
Lees verder deel 3 van De Volewijckers tot 1945: Vrouwen gaan ook sporten
Of bekijk de Introductie pagina: De Volewijckers tot 1945 – 6 afleveringen
Of bekijk het overzicht van alle afleveringen serie “Voetbal benoorden het IJ“
Dit artikel is tevens opgenomen is ons groter overzicht over De Volewijckers
Bronnen:
• Amsterdamsche Sportclub De Volewijckers, 1920 – 1 november – 1945.
• De Van der Pekschool, Bremstraat 3, was een gemengde ‘Openbare school voor gewoon lager onderwijs’. De school staat voor het eerst vermeld in het ‘Algemeen adresboek der Stad Amsterdam, 69ste jaargang, 1922-1923’. (Stadsarchief)
• Michel van Gent. Databank Sport; sportbonden, sportclubs en sportperiodieken in Nederland tot 1940. http://resources.huygens.knaw.nl
© 2014 Albert van der Vliet†. Op deze publicatie berust auteursrecht.
